مقدمه ای  بر روانشناسی

روانشناسی در زمرهی علومی است که در بسیاری از زمینه های مختلف دانش ریشه دوانده است.گستره وقابلیت های این دانش حوزه های بسیار متنوع و مختلفی را در بر می گیرد.

در بین علما ودانشمندان اعصار گذشته کمتر شخصی را می توان پیدا کرد که صرفا بر یک موضوع خاص از علم متمرکز شده باشند.بر خلاف امروز معمولا در گذشته افراد برجسته در زمینه ها و رشته های متعدد وبعضا مختلف از دانش بشری سر امد ومتخصص می شدند.اینکه شخصی ریاضی دان و منجم ودر عین حال پزشک و روانشناسی حاذق و از طرف ساعر وعارفی نامدار باشد به طور عمده مربوط به گذشته هاست و امروزه مخصوصا در دهه های اخیر علم گرایی افراطی از یک سو وبرخی ضرورت های انکار نا پذیر از سوی دیگر حیطه های مختلف دانش را به شدت تجزیه کرده است.اکنون گرایش های کل گرایانه حتی در یک حوزه واحد کمتر مورد توجه قرار می گیرد. به عنوان مثال روانشناسی که روزی زیر مجموعه فلسفه و در زمره علوم عقلی بشمارمی رفت در اوایل قرن نوزدهم به دنبال کوشش های تجربه گرایان  نه تنها به یک دانش مستقل تبدیل شد بلکه در ست یا غلط ادعاهایی را نیز در برابر  دیدگاه های فلسفی مطرح کرد.

به هر حال طولی نکشید که روانشناسی در شاخه های مختلف علوم وارد شد و خود نیز به حوزه ها یا گرایش های مختلف تقسیم شد به صورتی که هم اکنون تعداد رشته های مستقل روانشناسی قریب به چهل مورد می شود.این حوزه ها اگر چه زیر مجوعه های روانشناسی بشمار می ایند و مشترکات زیادی دارند لیکن در پاره ای موارد در کنار تشابهاتشان به موضوع های می پردازند که بسیار متنوع و متفاوتند.

برای نمونه در اینجا به چند گرایش روانشناسی به صورت بسیار مختصر اشاره

می شود.

1.روانشناسی بایلنی:

این شاخه از روانشناسی برموضوع اختلاللت روانی وارایه روش های پیش گیرانه و درمانی بر مبنای عوامل روانشناختی متمرکز می شود.

2.روانشناسی تربیتی:

در این گرایش به طور عمده از یافته های دانش روانشناسی در تعلیم و تربیت استفاده می شود.

3.روانشناسی اجتماعی:

روابط متقابل اشخاص با یکدیگر تعامل در گروه تبلیغات و یه طور کلی انچه به خصائص روانشناسی گروه ها اجتماعات و جوامع مربوط می شود در این حوزه مورد توجه قرار می گیرد.

4.روانشناسی مشاوره:

کمک به رشد و شکوفایی شخصیت افراد تقویت انها در مواجه با مشکلات شخصیتی خانوادگی و تحصیلی وشغلی و ....پیشگیری از تبدیل نا راحتی ها و مشکلات معمولی به اختلافات عمیق رفتاری وروانی و... از موضوع های مورد علاقه روانشناسان مشاوره است.

5.روانشناسی صنعتی _سازمانی:

روانشناسی صنعتی به روابط مختلف انسان و ماشین  انسان وکار  بهره وری  شخصیت های سانحه پذیر  روابط متقابل اشخاص در محیط کار و به طور خلاصه انچه به تعامل شخصیت انسان در محیط های صنعتی یا اداری مربوط می شود می پردازد.

6.رونشناسی نظامی:

روانشناسی نظامی مجموعه غنی از علوم وفنونی است که حول محوریت ویژگی ها و توانمندی های انسان برای نیل به اثر بخشی وکار امدی هر چه بیشتر نیروها و یگان های نظامی متمرکز است. روانشناسی نظامی یک ابزار علمی بسیار مهم در دست طراحان و مدیران و فرمانده هان نظامی است که از ان در اصلاح و بهبود عملکرد افراد برای موفقیت در ماموریت های محوله استفاده می شود  موضوع های مثل چه کسی در چه شرایطی ودر چه ماموریتی بهترین بازده و عملکرد را دارد از جمله اساسی ترین نتایج حاصله از دانش روانشناسی نظامی است.

7.روانشناسی سیاسی:

ارتباط تنگاتنگ موضوع روانشناسی با فرد اجتماع و فرهنگ ورود ان رابه حوزه مسایل سیاسی اجتناب نا پذیر کرده است امروزه علوم سیاسی به عنوان یکی از رشته های تخصصی که با ذهن و اندیشه های انسان با در نظر گرفتن پیچیدگی های ان سر وکار دارد از نتایج یافته های روانشناسی به ویژه روانشناسی اجتماعی و شناختی بهره می گیرد .

در نمونه های معرفی شده تفاوت گرایش های مختلف روانشناسی به خوبی روشن است در عین حال نیز واضح است که عنصر پایه و مشترک همگی انسان با تمام پیچدگی ها شگفتی ها و نا شناخته ها یش است در واقع همین فصل مشترک موجب عمق نفوذ و توسعه دانش روانشناسی در زمینه های مختلف  شده است.بدیهی است که شناخت صحیح و کامل این فصل مشترک مقدمه و لازمه ورود به مسایل تخصصی و جزیی تر به شمار می اید. علی رغم این هم به دلیل نبود مجال و هم به این دلیل که فرض بر این است که خوانندگان محترم دا نش مقدماتی مورد نیاز در زمینه روانشناسی به شکل عام را دارا هستند از طرح مو ضوع های عمومی پرهیز کرده و به بحث پیرامون روانشناسی اطلاعات می پردازیم. موضوعی که با توجه به قابلیت های ان از ارزش وحساسیت ویژه ای برخوردار است و متاسفانه در جامعه اطلاعاتی ما کمتر به ان توجه شده است.

منابع:1.اتکینسون وهمکاران(1387)زمینه روانشناسی

2.ساعچی محمود (1380)روانشناسی کار