مایکروسافت تغییرات گسترده ای را در ویندوز 7 نسبت به ویندوزهای ماقبل آن به وجود آورده است؛یکی از تغییرات قابل توجه، شکل جدید و کاملاً متفاوت Task Manager است. Task Manager حالا سگ نگهبان کل کامپیوتر شده است، و صرفاً به تکالیف نگهداری دیسک سخت نمی پردازد. همه چیزهایی را زیر نظر می گیرد که در داخل میزکار( Desktop) رخ می دهد، و روی فعالیت شبکه،‌ و همه برنامه هایی که در زیر سطح ویندوز اجرا می شود نیز نظارت دارد.

آرایشی کاملاً تازه

در نگارش های قدیمی ویندوز، کاربران زمانی Task Manager را با زدن ترکیب کلیدی CTRL-ALT-DELETE فراخوانی می کردند که اشکالی به وجود می آمد_ مثلاً هنگامی که برنامه ای اجرای خود را متوقف می کرد.
زدن همزمان این سه کلید یک پنجره را به نمایش در می آورد که به کاربر امکان می داد که اجرای یک برنامه مسئله دار( Not Responding) را متوقف کند، یا اصلاً کامپیوتر را از اول راه اندازی کند.Task Manager در ویندوز 7 نیز این نقش را بازی می کند. خوشبختانه، به دلیل پایداری خوب این سیستم عامل،‌ احتمالاً هرگز نیازی به زدن کلید سخت افزاری reset( باز نشان) نخواهید داشت. زدن ترکیب کلیدی CTRL-ALT-DELETE در ویندوز 7 Task Manager را مستقیماً بار نمی کند، بلکه صفحه ای حاوی چند گزینه مختلف را به نمایش در می آورد که یکی از آنها گزینه Start Task Manager است. انتخاب گزینه Start Task Manager، برنامه Task Manager را به اجرا در می آورد. در گوشه پایین - راست این صفحه آیکن گزینه های Shut Down جای دارد.

نکته مهم 1:

ترکیب کلیدی CTRL-ALT-DELETE در ویندوز 7 مستقیماً Task Manager را به اجرا در نمی آورد،‌ در مقابل، زدن این ترکیب کلیدی صفحه ای حاوی گزینه های زیر را باز می کند:
Lock This Computer
Switch User
Log Off
Change a Password
Start Task Manager

نکته مهم 2:

در ویندوز 7 زدن ترکیب کلیدی Ctrl+ Shift+ Esc، یا کلیک- راست روی نوار تکلیف ( Taskbar) و انتخاب گزینه Start Task Manager، مستقیماً برنامه Task Manager را به اجرا در می آورد.
Task Manager کمک می کند که سیستم در حالت درست بماند. اگر برنامه ای از پاسخ در بماند،آن را می توانید از طریق Task Manager ببندید، و کامپیوتر به سایر کارهای خود طبق معمول ادامه خواهد داد، بدون بروز ضربه های جدید یا نیاز به باز نشانی ( reset) سیستم. اما اگر در جستجوی عملیات خودکار سازی اجرای بعضی از برنامه ها باشید که نگارش های قبلی Task Manager فراهم می ساختند، مجبورید که به Control Panel بروید، روی System And Security کلیک کنید، روی Administrative Tools، و بعد روی Scheduled Tasks کلیک کنید.

ورود.

برای دستیابی Task Manager، کلید ترکیبی Ctlr+ Shift+ Esc را بزنید، یا روی نوار تکلیف ( Taskbar) کلیک - راست کنید و گزینه Start Task Manager را انتخاب کنید. این کار پنجره جدیدی را باز خواهد کرد. اکثر گزینه های منوی اصلی برای همه صفحات Task Manager استاندارد است. بعضی از آنها، مانند منوی View، با انتخاب هر برگه ( Tab) تغییر می کنند.
برای به هنگام سازی هریک از داده های Task Manager در هر موقعیتی، روی منوی View کلیک کنید و Refresh Now را انتخاب کنید. برای تغییر دادن سرعت یا فرکانسی که داده های Task Manager در آن به طور خودکار به هنگام می شوند، روی منوی View کلیک کنید، به Update Speed اشاره کنید، و روی فرمانی که مایل هستید کلیک کنید. سرعت به هنگام سازی Task Manager چهار تنظیم دارد: High( دو بار در ثانیه)، Normal( یک بار در هر دو ثانیه)، Low( یک بار در هر چهار ثانیه)، و Paused( به طور خودکار به هنگام نمی شود).

صفحه Applications

پنجره Task Manager در ویندوز 7 به شش برگه اصلی تقسیم می شود.

ما به این نتیجه رسیدیم که صفحه Applications مهم ترین بخش Task Manager برای اکثر کاربران خانگی ویندوز است. این بخش از Task Manager به شما امکان می دهد که ببینید در هر زمان کدام برنامه ها بر روی کامپیوتر شما در حال اجرا هستند و وضعیت برنامه ها چگونه است( Running است یا Not Responding).
یک امکان جدید Task Manager توانایی آن برای رفتن مستقیم از یک برنامه فعال به یک برنامه فعال دیگر است. برای رفتن به یک برنامه دیگر، روی برنامه ای کلیک کنید که می خواهید جلوی صحنه بیاورید و بعد روی دکمه Switch To کلیک کنید.

Task Manager جدید همچنین به شما امکان می دهد که یک برنامه را با کلیک کردن روی دکمه New Task و پیدا کردن برنامه ای که می خواهید راه اندازی کنید مستقیماً در Task Manager به اجرا در آورید. اساساً، دکمه New Task روشی شبیه به فرمان Run در پوشه Accesories در منوی Start فراهم می سازد.

سومین دکمه ای که در پایین صفحه Applications خواهید یافت دکمه End Task است. استفاده از این دکمه به شما امکان می دهد که هر تکلیف ( Task) مورد انتخاب خود را متوقف کنید. با توجه به پایداری خوب ویندوز، Task Manager برنامه های مسئله دار را بسیار بهتر از نگارش های قبلی ویندوز خاتمه می دهد. طراحی ویندوز 7 چنان است که باعث شده است ضربه های پدیدآورنده صفحه آبی مرگ(1) به گذشته تعلق داشته باشند، یا دست کم بسیار نامعمول شوند.
در برگه Applications، همچنین می توانید منوی Windows را دستیابی کنید، که به شما امکان می دهد که موارد Minimize، Maximize، Tile Vertically، Tile Horizontally، Bring to Front، یا Cascade را برای همه پنجره های برنامه های باز خود انتخاب کنید. گزینه آخر در آن منو، Bring to Front، به شما این امکان را می دهد که یک برنامه در حال اجرا را در صفحه Applications انتخاب کنید و آن را جلوی همه پنجره های برنامه های باز دیگر بیاورید.

نوار وضعیت در پایین، تعداد Processهای در حال اجرا بر روی کامپیوتر، در صد استفاده از CPU( CPU Usage)،‌و درصد استفاده از حافظه سیستم( Physical Memory) را نمایش می دهد( برای اطلاعات بیشتر به بخش « کارایی» نگاه کنید).

برگه Processes

برگه Processes در Task Manager در عمل به شما امکان می دهد که ببینید پردازنده شما چه کاری انجام می دهد. هر پراسس ( Process) بخشی از یک برنامه، و یک فایل قابل اجرا است. این برگه اطلاعاتی درباره میزان استفاده از سی پی یو(2) و حافظه،‌خطاهای پیجینگ(3) ( وقتی رخ می دهد که برنامه داده هایی را درخواست می کند که در حافظه مجازی(4) موجود نیست)، فهرست اقدامات ( handle counts؛ فهرست کارهای داخلی برای کامپیوتر)، و چند پارامتر دیگر را نمایش می دهد.

برای مرتب کردن فهرست پراسس هایی که در صفحه Processes هستند، کافی است روی عنوان ستون مورد نظر خود کلیک کنید. همچنین می توانید روش مرتب کردن یا سورت( sort) را با کلیک کردن روی عنوان ستون برای بار دوم برعکس کنید. افزون بر این،‌برای این که مشخص کنید که مایلید کدام ستون ها نمایش داده شوند منوی View را در این برگه می توانید به کار ببرید. عنوان ها را بسته به اطلاعاتی که در جستجوی آنها هستید انتخاب کنید. برای مشخص کردن عنوان های ستون تکلیف در صفحه Processes، روی منوی View و سپس Select Columns کلیک کنید. در پی آن، مربع های تیک زنی کنار عباراتی را که می خواهید به صورت عنوان های ستون ظاهر شوند انتخاب یا تیک دار کنید،‌ و روی OK کلیک کنید.

ترتیب اهمیت.

یکی از خصوصیات ممتاز Task Manager توانایی آن برای تغییر دادن ارجحیت یک برنامه در حال اجرا است. هر ارجحیت( priority) ترتیبی است که در آن کامپیوتر منابع خود را تخصیص می دهد. یک برنامه با ارجحیت بالا سریع تر اجرا می شود چون کامپیوتر منابع بیشتری را به آن اختصاص می دهد.
برای دیدن ارجحیت برنامه های در حال اجرا،‌ برگه Processes را انتخاب کنید. سپس، در منوی View گزینه Select Columns را انتخاب کنید. در پنجره Select Columns، مربع کنار Base Priority را تیک دار کنید، و روی OK کلیک کنید. برای تغییر دادن ارجحیت یک برنامه در حال اجرا در پنجره پراسس ها، روی آن برنامه کلیک - راست کنید،‌ به Set Priority در منویی که ظاهر می شود اشاره کنید،‌و روی سطح ارجحیت مورد نظر خود کلیک کنید. تغییر دادن ارجحیت یک پراسس(‌بسته به این که سطح ارجحیت را افزایش داده اید یا کاهش) می تواند آن را سریع تر یا آهسته تر کند، اما به گونه ای معکوس می تواند روی کارایی سایر پراسس ها تأثیر بگذارد.

امکان خاتمه دادن به یک پراسس در Task Manager با امکان خاتمه دادن عملی یک برنامه متفاوت است. هر برنامه ممکن است شامل یک یا چند پراسس یا فایل EXE باشد.
یک پراسس خاص را با کلیک کردن روی آن پراسس و کلیک کردن روی دکمه End Process می توانید خاتمه بدهید. به یاد داشته باشید که هرگاه به اجرای یک پراسس خاتمه می دهید داده های ذخیره نشده مربوط به آن پراسس را از دست خواهید داد.
اگر به یک سرویس سیستم خاتمه بدهید، بخشی از سیستم ممکن است درست عمل نکند. یک روش کم مسئله تر می تواند خاتمه دادن به یک پراسس و همه پراسس هایی باشد که مستقیماً یا به طور غیر مستقیم به وسیله آن سرویس ساخته می شوند.
این کار را با انتخاب برگه Processes، کلیک - راست کردن روی پراسسی که می خواهید خاتمه یابد،و کلیک کردن روی End Processes Tree انجام دهید. یک پنجره هشدار ظاهر می شود تا از شما تأیید بگیرد که می خواهید به پراسس انتخاب شده و به همه پراسس هایی که مستقیماً یا به طور غیر مستقیم به وسیله آن راه اندازی می شوند خاتمه بدهید. برای برنامه هایی که به یک باره از چند برنامه مرتبط با هم استفاده می کنند، مانند برنامه Outlook، گزینه End Processes Tree به همه برنامه های اصلی و برنامه های فرعی مرتبط با آن پراسس خاتمه خواهد داد.

Task Manager اختصاص دادن یک پراسس خاص به یک پردازنده( processor) خاص را برای کاربران آسان می سازد( این ویژگی فقط مربوط به کامپیوترهایی است که از دو یا چند پردازنده استفاده می کنند). در برگه Processes، روی دکمه Show processes from all users کلیک کنید، روی پراسسی که می خواهید یک پردازنده خاص را به آن نسبت بدهید کلیک کنید، روی Set Affinity ( تنظیم وابستگی) از منویی که ظاهر می شود کلیک کنید، و سپس روی یک یا چند پردازنده کلیک کنید.

با وجود این،باید آگاه باشید که استفاده از فرمان Set Affinity، اجرای برنامه یا پراسس را به پردازنده انتخاب شده محدود می کند و ممکن است کارایی کلی را کاهش بدهد.

برگه Performance

برگه Performance به شما امکان می دهد که ببینید کامپیوترتان چقدر مشغول است. این کار را با نشان دادن نمودارهای نشان دهنده میزان استفاده از سی پی یو و حافظه انجام می دهد. نمودار میله ای Memory مقدار حافظه مورد استفاده را نشان می دهد،‌ و نمودار خطی تکمیلی آن، Physical Memory Usage History، مقدارحافظه مورد استفاده را در طول زمان نشان می دهد. نرخ نتایجی که در نمودار به نمایش در می آید به مقداری بستگی دارد که برای Update Speed در منوی View انتخاب می کنید.
نمودار CPU Usage به شما می گوید که پردازنده چقدر مشغول است،‌ و درصد زمانی را که کار می کند نشان می دهد. اگر کامپیوتر شما آهسته کار می کند،این نمودار ممکن است مقدار درصدی بالاتری را نشان دهد. نمودار متناظر، نمودار CPU Usage History است.

این نمودار نشان می دهد که سی پی یو در طول زمان چقدر مشغول بوده است. نمونه برداری ای که در نمودار نمایش داده می شود به مقداری بستگی دارد که برای Update Speed در منوی View انتخاب می کنید.
گذشته از نمودارها، صفحه Performance تحت کادر System همچنین مقادیر کل Threads، Handles، و Processes را ردیابی می کند که بر روی کامپیوتر شما اجرا می شوند. Threadها بخش هایی از یک برنامه هستند که می توانند مستقل از سایر بخش ها اجرا شوند. handle صرفاً یک یادداشت برای کامپیوتر است که به آن می گوید که بخش های مختلف برنامه ها در کجای حافظه قرار دارند. این سه قطعه از اطلاعات،‌ درکنار هم، می توانند به کاربران با تجربه کمک کنند که سطح مشغولیت کامپیوتر خود را اندازه بگیرند.

ردیاب حافظه.

Commit( که بر حسب مگابایت تعیین می شود) حافظه ای است که برای برنامه ها و سیستم عامل تخصیص می یابد. نظر به این که بخشی از حافظه در فایل پیجینگ ( paging)، که حافظه مجازی ( virtual memory) نامیده می شود، کپی می شود، مقدار فهرست شده ممکن است در عمل از حداکثر حافظه فیزیکی تجاوز کند.
مقدار مربوط به Total تحت Physical Memory، که RAM نیز نامیده می شود،‌ مقدار واقعی حافظه نصب شده در کامپیوتر شماست. در Physical Memory، مورد Available نشان دهنده مقدار حافظه آزادی است که پی سی می تواند استفاده کند. مورد Cached مقدار حافظه فیزیکی فعلی مورد استفاده فایل پیجینگ را نشان می دهد.
آخرین آماری که این پنجره نشان می دهد Kernel Memory است. این حافظه به وسیله هسته( Kernel؛ بخش مرکزی سیستم عامل) و برنامه های رانش گر( device driver؛ برنامه هایی که به صورت مترجم هایی بین کامپیوتر و سخت افزار متصل به آن عمل می کنند) استفاده می شود. اطلاعات Paged مقدار داده هایی است که می توانند در فایل پیجینگ کپی شوند، که به این وسیله حافظه فیزیکی را آزاد می سازند. Nonpaged داده هایی است که در حافظه فیزیکی مقیم می مانند و در فایل پیجینگ کپی نخواهند شد. اگر روی منوی View کلیک کنید،‌نمودار CPU History را می توانید به گونه ای تغییر بدهید که با کلیک کردن روی Show Kernel Times بتوانید فعالیت هسته را ببینید.خطوط قرمز روی نمودارهای CPU Usage و CPU Usage History فعالیت هسته یا کرنل را نشان می دهند.
برای این که روی مصرف منابع کامپیوترتان نظارت داشته باشید روی دکمه Resource Monitor می توانید کلیک کنید.

برگه Users

برگه Users کاربرانی را نشان می دهد که وارد کامپیوتر شده اند. در نمودار اطلاعاتی واقع در صفحه Users، ستون User نام کامپیوتر و نام کاربر فعلی را نشان می دهد. ID یک شناسه عددی را برای نشست فعلی کامپیوتر به نمایش در می آورد. Status حالت فعلی یک نشست است: Active( فعال)، یا Disconnected( قطع).
عنوان Session( نشست یا جلسه) نام همه جلسه های در حال اجرای کامپیوتر را نشان می دهد. به طور معمول، کامپیوتر شما به عنوان Console فهرست خواهد شد، اما اگر بر روی یک شبکه باشید، هر کامپیوتر متصل به شبکه شما، طبق سطح و نوع فعالیت آن فهرست خواهد شد. Client Name، سایر کامپیوترهایی را فهرست می کند که از راه دور در آن جلسه شرکت دارند. در پایین این پنجره، گزینه های Log Off، Disconnect یا Send Message را دارید. با این همه، فقط وقتی می توانید پیام بفرستید که نام سایر کاربران فهرست شده باشد.

کاربردهای بیشتر،قدرت بیشتر

Task Manager در ویندوز 7 دنیایی از اطلاعات را با یک روش دسترسی آسان فراهم می سازد. با محافظ های قدرتمندی که در برابر ضربه ها دارد،‌برنامه های مسئله دار را بدون نیاز به راه اندازی مجدد کامپیوتر می توانید ببندید. با آن که بسیاری از کاربران، اکثراطلاعات واقع در Task Manager را بیهوده و عجیب می دانند، کاربران حرفه ای از کنترلی که این گزینه های جدید برای آنها فراهم می کنند بسیار راضی هستند. به هر روی، Task Manager یک دلیل مهم قدرت ویندوز 7 است.

پی نوشت ها :

1)Blue Screen of Death
2) CPU
3)paging fault
4) virtual memory

منبع:نشریه ریز پردازنده، شماره 190.