Bios چیست و چگونه کار میکند؟

هر کاربرى با دو نوع نرم افزار آشنا است:سیستم عامل و نرم افزارهاى کاربردى. BIOS نوع سوم نرم افزارى است که کامپیوتر براى اجراى درست به آن نیازمند است. BIOS مخفف Basic Input Output System و نرم افزاری است که کنترل رایانه را حتی پیش از بارگذاری (Load) سیستم عامل بدست می گیرد. پس از بالا آمدن سیستم عامل و سایر نرم افزارها نیز BIOS نقش واسط میان نرم افزارها و سخت افزارها ی سیستم را بعهده می گیرد. در واقع به عنوان یک نرم افزار سطح پایین وظایف ارتباطی اصلی میان پردازنده، حافظه بورد سیستم و قسمتهای مختلف سخت افزاری را بعهده دارد .به بیانی دیگر وظیفه BIOS آن است که مطمئن شود تمام قطعات و اجزاى سخت افزارى یک کامپیوتر در کنار یکدیگر به درستى کار میکنند.

مهم ترین وظیفه BIOS اجراى سیستم عامل است. وقتى یک کامپیوتر روشن مى شود، میکروپروسسور سعى مى کند اولین دستورات را اجرا کند. ولى نکته در این است که این دستورات باید از جایى به میکروپروسسور اعلام شود. گرچه سیستم عامل روى هارد وجود دارد، ولى میکروپروسسور نمى داند اطلاعات در آنجاست. BIOS دستورات اولیه را براى این دسترسى به میکروپروسسور اعلام مى کند

بعضی وظایف دیگر BIOS:
ـ امتحان آن که تمام سخت افزارها روشن هستند، به جهت مطمئن شدن که همه چیز درست کار مى کند

.ـ مدیریت ابزارهاى ورودى و خروجى کامپیوتر به صورتى که سیستم عامل بتواند با آنها کار کند، مثل کیبورد و مانیتور.

اولین کارى که یک BIOS انجام مى دهد، چک کردن اطلاعاتى است که روى یک رم ?? بیتى که در چیپ CMOS قرار دارد. CMOS اطلاعات دقیقى مربوط به سیستم شما را ارائه مى کند و بر اساس تغییرات، سیستم شما نیز قابل تغییر نیز هست.

هر گاه کامپیوتر خود را روشن مى کنید، اولین چیزى که مى بینید، عملیاتى است که نرم افزار شما انجام مى دهد. در بسیارى از کامپیوترها، BIOS اطلاعاتى مثل حجم حافظه رم، نوع هارد و غیره را نمایش مى دهد.

یکى دیگر از کارهایى که BIOS انجام مى دهد، فعال کردن کارت گرافیکى است. بعد از آن چک مى کند که آیا کامپیوتر reboot شده است و یا تازه روشن شده است.

اگر تازه روشن شده باشد، رم با نوشتن و خواندن اطلاعات از تمام آدرس هاى حافظه چک مى شود. بعد از آن پورت هاى مختلف (USB,PS/2) براى وجود کیبورد و موس چک مى شوند وبعد از آن به دنبال کارت هاى PCI مى گردد. اگر در این مرحله مشکلى وجود داشته باشد، BIOS آن را به صورت بوق هاى متوالى و یا به صورت متنى به اطلاع کاربر مى رساند.

بعد از این مرحله است که اطلاعاتى مثل CPU، فلاپى و هارد، رم، نسخه و تاریخ BIOS ، نمایش داده مى شوند.

بعد از این مرحله نوبت به چک کردن ابزارهایى است که در CMOS به عنوان ابزارهاى boot معرفى شده اند.(منظور از boot پروسه اجراى سیستم عامل است) BIOS سعى مى کند که به ترتیب از اولین ابزار براى boot کردن استفاده کند.

شما به عنوان کاربر مى توانید وارد CMOS شده و آن را تغییر دهید. براى این کار معمولاً در همان ابتدایى که کامپیوتر روشن مى شود باید یک دکمه به خصوص را فشار داد که معمولاً Delete است.

برخى از بخش هاى استانداردى که در هر CMOS دیده مى شوند عبارتند از: تاریخ و روز سیستم، ترتیب Boot، تنظیمات مربوط به هارد، درایو CD و فلاپى درایو، گذاشتن اسم رمز براى کامپیوتر و مدیریت انرژى.(در اعمال تغییرات دقت کنید، چرا که یک تغییر غلط ممکن است باعث شود کامپیوتر bootنشود و یا یکى از اجزاى آن کار نکند. بعد از اعمال تغییرات ذخیره تغییرات را فراموش نکنید، ضمن آنکه معمولاً مى توان حالات BIOS را به حالت default برگرداند) باترى ساعتى که معمولاً روى motherboard کامپیوتر قرار دارد، این تغییرات را مى تواند براى سال ها در CMOS نگهدارى کند.